Instrument smyczkowy – instrument muzyczny z grupy chordofonów strunowych, w których struna wprowadzana jest w stan wibracji za pomocą smyczka, przesuwanego po strunie – legato, detaché, lub uderzając w nią włosiem – spiccato. Inną metodą wydobycia dźwięku z instrumentu smyczkowego jest col legno - czyli uderzenie struny drzewcem smyczka lub pizzicato, czyli szarpniecie struny palcem oraz klang (pizzicato bartokowskie, pizzicato à la Bartók) – szarpnięcie struny tak silne, by uderzyła o gryf. Instrumenty smyczkowe składają się z następujących elementów:

• pudło rezonansowe - przestrzeń gdzie wzmacniany jest dźwięk produkowany przez drgające struny
• struny (najczęściej cztery) - strojone do odpowiednich częstotliwości, oparte na podstawku.
• gryf z podstrunnicą - do której przyciskane, są struny tak by zmienić ich długość, a co za tym idzie częstotliwość drgań. Gryf zakończony jest śrubami pozwalającymi stroić instrument, zapewniając odpowiednie napięcie strun.

We wszystkich instrumentach smyczkowych grający na nim jedną ręką (prawą u osób praworęcznych) operuje smyczkiem lub w inny sposób pobudza struny, a drugą ręką przyciska struny do podstrunnicy tak je skracając, by wydawały dźwięk o odpowiedniej częstotliwości. Inną możliwością jest skracanie struny czubkiem palca lub paznokciem bez dociskania struny do podstrunnicy (tzw. Technika paznokciowa).