Gęśle (nazwa spokrewniona ze staropolskim gędźba: muzyka) – stary, prymitywny, ludowy instrument smyczkowy, którego kształt i strój zmieniał się zależnie od epoki i terenu. Dźwięki wydobywa się przez szarpanie lub częściej przez pociąganie strun prymitywnym smyczkiem. Do dziś bywają używane (m.in. na Podhalu) występujący w trzech rodzajach:
Gęśle archaiczne – ten typ instrumentu to najwcześniejsza forma drewnianych gęśli posiadająca od 5 do 9 strun.
Gęśle bez "skrzydła" – są masywniejsze niż gęśle "skrzydłopodobne" (archaiczne) i jak sama nazwa mówi – nie posiadają skrzydła. Posiadają zazwyczaj od 9 do 13 strun.
Gęśle z "oknem" – pochodzą z XIII wieku. Posiadają 7 strun, z których jedna jest burdonowa, a pozostałe są nastrojone diatonicznie.
złóbcoki – charakterystyczne dla Podhala 3, 4-strunowe
Basetla – instrument smyczkowy, który swym kształtem przypomina wiolonczelę. Wielkością między wiolonczelą a kontrabasem. Posiada od 2 do 4 strun. Polski instrument ludowy, o niskiej skali.
Niegdyś rozpowszechniona w wielu regionach Polski, dzisiaj w zaniku. Znana również pod nazwami: basetnia, basy. Wchodziła w skład kapeli ludowej wraz ze skrzypcami i małym bębenkiem, w latach 20 XX wieku zastąpiona przez harmonię lub akordeon.